مشروعیت داوری در فقه مذاهب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه (قم)

2 عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه (قم)

چکیده

قضاوت تحکیمی نهادی فقهی جهت حل و فصل اختلاف میان طرفین تنازع می‌باشد که امروزه در قوانین حقوقی تحت عنوان «داوری» ظاهر گشته و بدلیل احترام به حاکمیت اراده طرفین در انتخاب شخص قاضی تحکیم یا داور روز به روز در حال گسترش و اقبال مردم می‌باشد.
مشروعیت داوری یا تحکیم در میان مذاهب اسلامی مورد اختلاف است. علی رغم نظر مشهور که قائل به مشروعیت این نهاد فقهی و حقوقی هستند، گروهی مشروعیت آن را به کل منکر شده و گروهی جوازش را منحصر به زمان حضور معصومین(ع) و برخی دیگر منوط به عدم وجود حکومت اسلامی یا عدم حضور قاضی منصوب در شهر یا منطقه دانسته‌اند.
پرسش اساسی این است که دیدگاه‌های مختلف مطروحه پیرامون این بحث هریک بر چه ادله‌ای مبتنی گشته و حدود دلالت هریک از ادله مذاهب اسلامی به چه میزان است؟
در این نوشتار ضمن نقد و بررسی نظریات مختلف طرح شده در رابطه با مشروعیت داوری، نظر مشهور مذاهب اسلامی(مشروعیت نهاد داوری) با ابتنای به سیره عقلاء که توسط مجموعه روایات تأیید می گردد، مورد پذیرش قرار گرفته‌است و سایر ادله روایی مذکور برای اثبات نظریه مشروعیت(مانند معتبره ابی‌خدیجه و مقبوله عمربن حنظله) و دلیل وجوب وفاء به شرط محل مناقشه قرار گرفته‌است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The legitimacy of arbitration in Islamic religious jurisprudence

نویسندگان [English]

  • hosein hooshmand firuzabady 1
  • alimohhamad hakimian 2
1 Member of the academic faculty of the Hozah Research Institute and University (Qom).
2 Member of the academic faculty of the Hozah Research Institute and University (Qom).
چکیده [English]

The legitimacy of arbitration in the jurisprudence

کلیدواژه‌ها [English]

  • Consolidation Judgment
  • Consolidation
  • Arbitration
  • Legitimacy
آموزه‌های حقوق خصوصی کشورهای اسلامی
دوره 1، شماره 1
فروردین 1403
صفحه 39-61

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار